Jerzy Kurcyusz
Urodzony w Łomży w 1907 roku, studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Tam zaangażował się w prace Akademickiej Bratniej Pomocy Uniwersytetu Warszawskiego, a w 1931 roku z ramienia Młodzieży Wszechpolskiej został wybrany na stanowisko jej prezesa. Jednocześnie należał do władz Stronnictwa Narodowego i Obozu Wielkiej Polski z racji prezesury w Radzie Naczelnej Młodzieży Wszechpolskiej. Po rozłamie w środowisku narodowym w 1934 roku znalazł się w kręgu działaczy Obozu Narodowo Radykalnego (ONR), a potem należał do gremiów przywódczych ONR-ABC. Równocześnie z działalnością polityczną rozwijała się jego kariera zawodowa. Po ukończeniu studiów i odbyciu aplikacji w 1936 roku został przyjęty do warszawskiej Rady Adwokackiej i do wybuchu wojny pracował jako adwokat. Pod koniec 1936 roku wszedł w skład Komitetu Politycznego Organizacji Polskiej (OP) i należał do najwyższych władz tej organizacji. W okresie 1936-1937 brał udział w rozmowach na temat porozumienia się ONR z obozem piłsudczyków. W materiałach historycznych można znaleźć informacje, iż ze sprawowanych w organizacji funkcji musiał zrezygnować. Bezpośrednią przyczyną tego były zdarzenia z jego życia osobistego. W 1938 roku startując do Rady Miasta Warszawy z ramienia komitetu wyborczego Ruchu Narodowo Radykalnego został do niej wybrany. W momencie wybuchu wojny, mimo zwolnienia z obowiązku służby wojskowej z racji słabego wzroku, zgłosił się na ochotnika do wojska. Nie został przyjęty z powodu braku broni i pełnił służbę w Straży Obywatelskiej w Warszawie.
Pod koniec 1939 roku podjął decyzję wyjazdu do Francji jako wysłannik kół ONR do rządu gen. Władysława Sikorskiego. Po przybyciu poprzez Węgry do Francji został skierowany przez generała Władysława Sikorskiego do prowadzenia łączności cywilnej pomiędzy rządem emigracyjnym, a okupowanym krajem. Po krótkim pobycie we Włoszech, latem 1940 roku trafił do Stambułu gdzie przez trzy i pół roku kierował tamtejszą placówką łączności z krajem. W 1942 roku przygotował dużą akcję wysłania do kraju paczek żywnościowych zakupionych z pieniędzy Funduszu Kultury Narodowej i Czerwonego Krzyża. W lutym 1944 r. po zamachu na jego życie, zorganizowanym prawdopodobnie przez wywiad niemiecki musiał opuścić placówkę w Stambule, gdzie był zdekonspirowany. Objął stanowisko kierownika Wydziału Ogólnego w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji Rządu Londyńskiego. Pełnił tę funkcję do końca 1944 roku.
Po zakończeniu wojny pozostał na Zachodzie utrzymując się z prowadzenia lekcji i zajmując się studiami z zakresu ekonomii. W 1947r podjął decyzję o wyjeździe na stałe do Polski. Po powrocie rozpoczął poszukiwania pracy w swoim zawodzie adwokata. Nie powrócił już nigdy do Warszawy. Dzięki pomocy przyjaciół otrzymał pracę radcy prawnego w Dąbrowskich Zakładach Hutniczych, a następnie w hucie "Zabrze".
Od momentu przybycia do Polski znalazł się w orbicie zainteresowania dwóch departamentów MBP. Z jednej strony był z racji pracy w środowisku prawniczym rozpracowywany przez Departament V (Społeczno - Polityczny). Równolegle materiały na jego temat gromadził Departament III (Do walki z Bandytyzmem), wynikało to z powodu jego przedwojennej działalności politycznej w ruchu narodowym. W wyniku zainteresowania się jego osobą Urzędu Bezpieczeństwa utracił dotychczasowa pracę. Przez długi czas wykonywał pracę radcy prawnego w odległych od miejsca zamieszkania prowincjonalnych zakładach w Zdzieszowicach i Blachowni.
Od 1958 rozpoczął praktykę adwokacką w Katowicach, którą prowadził do lutego 1983 roku. W tym czasie ramach podjętej w Zrzeszeniu Prawników Polskich społecznej działalności mającej na celu popularyzację prawa prowadził działalność wydawnicza i szkoleniową prowadzona w większości przedsiębiorstw na terenie całego kraju.
W 1968 roku na Uniwersytecie Wrocławskim obronił pracę doktorską na temat "Wewnątrz zakładowego trybu załatwiania spraw dotyczących wypadków przy pracy".
Gdy po wprowadzeniu stanu wojennego zaczęły pojawiać się procesy organizatorów i uczestników strajków protestacyjnych wystąpił w roli obrońcy. Bronił górników z kopalni 'Piast", pracowników huty "Baildon" i wielu innych. Był autorem statutu Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Poległych w kopalni "Wujek" i niezastąpionym doradcą i opiekunem wielu działaczy "Solidarności".
Zmarł w dniu 25 listopada 1988r nie doczekawszy się zmian politycznych , o które walczył, jako legenda śląskiej palestry.
Po jego śmierci ukazała się książka pt."Na przedpolu Jałty", zawierająca wspomnienia z okresu tajnej służby w dyplomacji, którą opracowywał w oparciu o dokumentację znajdująca się archiwach londyńskich, do ostatnich dni swego życia.
|